Biển Đông trên mạng

Tháng 5/2011, trên các diễn đàn của giới hacker, không khí hừng hực khi tàu thăm dò địa chất Bình Minh 02 của Việt Nam bị Trung Quốc cắt cáp.

Kéo dài suốt hai tuần sau sự việc, nhiều website của Việt Nam bị tấn công. Và ngược lại, cũng có nhiều website của Trung Quốc bị xâm nhập. Hàng nghìn ý kiến tham gia bàn về sự căng thẳng trên Biển Đông - nay đã lan trên không gian mạng, nhiều câu hỏi và lời kêu gọi.

"Việt Nam phải tiếp tục tấn công", có thành viên khẳng định. Có người phê phán hành vi đó vì e ngại đối phương sẽ viện cớ Việt Nam tấn công mạng để leo thang căng thẳng trên Biển Đông. Người khác hỏi: "Nếu xảy ra chiến tranh mạng thì ta nên làm gì, đáp lại hay phòng thủ ra sao?" và đề nghị viết tài liệu hướng dẫn kiện toàn bảo mật để giúp giảm thiểu thiệt hại khi "có biến". Dù ý kiến khác nhau, nhưng ai cũng nóng lòng muốn làm một điều gì đó cho biển đảo quê hương.

Sau vài tuần "đánh qua đánh lại", cuộc tỷ thí kết thúc khi sự kiện tàu Bình Minh 2 lắng xuống. Về phía Việt Nam, thiệt hại đáng kể nhất là website một báo bị xóa toàn bộ dữ liệu và website trực thuộc một bộ bị treo cờ Trung Quốc. Dẫu rất có thể đây chỉ là hành động bộc phát của giới hacker hai nước, vốn phần đông là những người trẻ tuổi, ưa hành động, vụ chạm trán này báo hiệu cuộc trường chinh bảo vệ chủ quyền biển đảo của người Việt sẽ không chỉ diễn ra trên biển. Tôi nhận ra rằng, từ đây về sau, không gian mạng sẽ là một mặt trận chính.

Tôi tin rằng những cuộc đụng độ tiếp theo trên mặt trận này sẽ không ầm ĩ, chớp nhoáng nữa mà âm thầm, nhưng không ngưng nghỉ. Lực lượng tham chiến sẽ không chỉ là các sinh viên máu nóng, nhiệt tình nhưng cũng dễ bỏ cuộc mà có cả đội quân hacker chuyên nghiệp với cái đầu lạnh và những toan tính gắn liền với chủ đích và lợi ích lớn hơn nhiều. Những thảo luận trên diễn đàn mở sẽ được thay bằng các buổi họp trong phòng kín. Thiệt hại sẽ không thể đong đo bằng số website bị sập mà sẽ là những thông tin chính trị, kinh tế, quân sự, giúp tạo ra và duy trì lợi thế trên bàn đàm phán ngoại giao hay ngoài biển khơi.

Mặc dù chính quyền Trung Quốc chưa bao giờ chính thức thừa nhận, có nhiều bằng chứng cho thấy Trung Quốc đã bắt đầu xây dựng một đội quân hacker từ đầu những năm 2000. Nhiều nhà nghiên cứu độc lập và các cơ quan chính phủ Mỹ tuyên bố đội quân này chính là Lực lượng 61398, thuộc Tổng cục III, Bộ tổng tham mưu quân đội nhân dân Trung Quốc. Từ một tòa nhà ở Phố Đông, Thượng Hải, các hacker thuộc biên chế Lực lượng 61398 đã xâm nhập hệ thống mạng máy tính của các chính phủ, nhà thầu quốc phòng và tập đoàn công nghệ tư nhân để âm thầm do thám phục vụ lợi ích của chính quyền.

Năm 2013, hãng Mandiant công bố một báo cáo chấn động dài 76 trang về các hoạt động do thám của nhóm hacker mang số hiệu APT1 (còn được gọi là Comment Panda, tạm dịch: "Gấu Trúc bình luận") và kết luận APT1 thuộc Lực lượng 61398. Mandiant chỉ ra rằng từ năm 2006, nhóm APT1 đã xâm nhập ít nhất 141 công ty trong 20 lĩnh vực công nghiệp khác nhau, hòng đánh cắp các phát minh sáng chế mới nhất.

Truy cứu trách nhiệm các vụ tấn công mạng khó và không thể chính xác hoàn toàn. Để tăng độ tin cậy, Mandiant đã truy vết tận gốc các vụ tấn công mà APT1 thực hiện. Họ phát hiện 97% các kết nối của APT1 được thực hiện từ các địa chỉ mạng Internet đăng ký ở Thượng Hải và các hệ thống được cấu hình để sử dụng tiếng Hoa giản thể. Mandiant còn cất công xâm nhập ngược trở lại hệ thống của APT1 để bí mật ghi hình và công bố một video cho thấy một buổi "làm việc" của các hacker thuộc nhóm APT1.

Chưa hết, Mandiant còn cung cấp hình ảnh tòa nhà nơi Lực lượng 61398 làm việc và chỉ ra đích danh tên tuổi của hai hacker thuộc nhóm APT1 và số điện thoại của một hacker khác. Một trong số này là Wang Dong. Năm 2014, Cục Điều tra liên bang Mỹ phát lệnh truy nã Wang Dong và bốn hacker khác thuộc Lực lượng 61398, sau khi một tòa án nước này kết tội họ tấn công các công ty và tổ chức Mỹ để đánh cắp bí mật thương mại và công nghiệp. Tống đạt truy nã của FBI có đầy đủ tên tuổi, hình ảnh của các hacker, trong đó có hai người mang quân phục quân đội Trung Quốc.

Mặc dù chỉ mang tính biểu tượng, phiên tòa và lệnh truy nã của FBI cho thấy báo cáo của Mandiant có tính xác thực. Năm 2015, tờ Der Spiegel ở Đức công bố một tài liệu được đóng dấu tối mật (do Edward Snowden tiết lộ) nói về chiến dịch Byzantine Hades do Cục An ninh Quốc gia Mỹ (NSA) thực hiện vào năm 2009. Tương tự như Mandiant, các hacker của NSA đã xâm nhập ngược trở lại hệ thống máy tính của các hacker đến từ Trung Quốc và phát hiện họ làm việc cho "3PLA", tức là Tổng Cục III, Bộ Tổng tham mưu quân đội nhân dân Trung Quốc.

Sau Mandiant, nhiều hãng an ninh mạng khác cũng đã công bố các báo cáo độc lập về những "tiểu đội hacker" có nguồn gốc từ Trung Quốc. Ngoài các mục tiêu ở Phương Tây, các báo cáo còn cho thấy những nhóm này dành nhiều thời gian "chăm sóc" các địa chỉ ở Việt Nam, nhất là mỗi khi có căng thẳng trên Biển Đông.

Liệu ai còn nhớ sự kiện tháng 7/2016, sau khi một nữ hành khách Trung Quốc than phiền rằng hộ chiếu của cô đã bị viết bậy trên trang có bản đồ đường lưỡi bò, mạng máy tính sân bay Tân Sơn Nhất, sân bay Nội Bài và website Vietnam Airlines ngay tức khắc bị phá hoại. Màn hình thông tin ở các sân bay và website Vietnam Airlines bị chèn thông tin ủng hộ đường lưỡi bò kèm theo logo của nhóm hacker "1973cn" đến từ Trung Quốc. Dữ liệu 41.000 hành khách Vietnam Airlines bị phát tán trên mạng.

Vụ tấn công này kỳ thực là một tin vui đối với những ai lo lắng cho tình hình an ninh mạng ở Việt Nam. Thử tưởng tượng chuyện gì sẽ xảy ra nếu kẻ tấn công không la làng mà nằm im chờ thời? Khác với những nhóm như "1973cn" ở Trung Quốc hay Anonymous ở phương tây, Lực lượng 61398 không có nhu cầu tạo tiếng vang. Một khi đã xâm nhập được mục tiêu, chúng sẽ xóa dấu vết, âm thầm thu thập thông tin hoặc chờ cơ hội phá hoại sao cho gây tổn thất lớn nhất.

Vào tháng 6/2018 và sau đó tháng 10/2019, hãng an ninh mạng CrowdStrike và Anomali lần lượt đưa ra các bằng chứng cho thấy nhóm hacker với biệt danh "Gấu Trúc Mustang" (Mustang Panda - tại sao lại là gấu Trúc thì có lẽ chúng ta đều hiểu) đã thực hiện các chiến dịch nhắm vào các văn phòng tỉnh ủy ở biên giới phía bắc Việt Nam.

Trước đó vào mùa hè 2014, giữa lúc người Việt trong nước và hải ngoại đang sôi sục vì Trung Quốc đưa giàn khoan HD-981 vào Biển Đông, các chuyên gia của ThreatConnect và ESET tại Mỹ công bố hai bản báo cáo độc lập về những tấn công có chủ đích vào hệ thống máy tính của các cơ quan chính phủ Việt Nam. ESET phát hiện "một nhóm người không rõ từ đâu" gửi mã độc đến hộp thư điện tử của các nhân viên và cán bộ Bộ Tài nguyên và Môi trường. Tại sao lại là cơ quan này? Vì họ sở hữu nhiều thông tin quan trọng về bản đồ, sơ đồ, hành trình, lịch trình, báo cáo... Của các chuyến thăm dò dầu khí, khai thác ngư sản cũng như các hoạt động tuần tra bảo vệ của Việt Nam trên Biển Đông.

Chuyên gia của ThreatConnect và Dell SecureWorks cũng phát hiện Bộ đã bị một nhóm người tấn công từ cuối năm 2012. Ngoài ra, nhóm này còn tấn công vào Tập đoàn Dầu khí quốc gia, Thông tấn xã Việt Nam và Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam. Khác với ESET, ThreatConnect "có bằng chứng để tin rằng những đối tượng đứng đằng sau các vụ tấn công này đến từ Trung Quốc".

Những sự kiện này chỉ là phần nổi của tảng băng, nhưng cũng đã đủ để thấy rằng về mặt phòng vệ, Việt Nam còn rất nhiều việc để làm. Ta không thể trở thành cường quốc an ninh mạng nếu không thể tự bảo vệ mình.

Ở khâu tấn công, các nguồn thông tin tình báo mở cho thấy Việt Nam cũng đã có những phản hồi nhất định. FireEye và nhiều hãng an ninh mạng khác đã nhiều lần đưa ra các báo cáo về một nhóm hacker nói tiếng Việt mang tên OceanLotus. Các công ty này đều cho rằng OceanLotus thực hiện các phi vụ tấn công có chủ đích để đảm bảo lợi ích của Việt Nam.

Dẫu họ làm việc cho ai, tôi cho rằng việc có một nhóm hacker nhắm vào kẻ xâm phạm lợi ích của Việt Nam là một bước tiến tích cực, so với việc chỉ tập trung vào an ninh chính trị nội địa. Việt Nam sẽ không thể đảm bảo lợi ích quốc gia nếu không thực hiện do thám, thu thập thông tin tình báo ở những quốc gia liên đới quyền lợi. Xin nhấn mạnh, việc các quốc gia do thám lẫn nhau là chuyện rất bình thường, mọi quốc gia đều làm và không vi phạm chuẩn mực đạo đức hay luật pháp quốc tế.

Song, chúng ta cũng rạch ròi giữa do thám chính trị và tình báo công nghiệp. Trung Quốc đã sử dụng lực lượng hacker để đánh cắp vô số bí mật khoa học công nghệ từ phương Tây. Một vị cựu giám đốc Cục An ninh quốc gia Mỹ cho rằng Trung Quốc giàu lên nhanh chóng vì đã đánh cắp của Mỹ các tài sản trí tuệ trị giá hơn 400 tỷ USD mỗi năm. Trung Quốc cũng đã tận dụng lực lượng hacker để theo dõi công dân. Năm 2009, Trung Quốc thực hiện một cuộc tấn công vào hệ thống máy chủ Gmail để đọc trộm email của những nhà hoạt động vì nhân quyền.

Không gian mạng là mặt trận của thế kỷ 21 và các hacker là vũ khí chiến lược. Sử dụng vũ khí chiến lược này như thế nào để vừa phát triển kinh tế, vừa đảm bảo lợi ích quốc gia, chủ quyền lãnh thổ trên Biển Đông, nhưng không trở thành bản sao xấu xí của nước khác là thử thách dành cho Việt Nam.

Dương Ngọc Thái

Quan hệ rộng

Lâu lâu khi lái xe, tôi thấy những người bị cảnh sát bắt đứng trên vỉa hè, vẻ mặt lo lắng và tay cầm điện thoại, đang cố gắng gọi điện cho người quen để xin được ''giải cứu''.

Tôi đã có ý tưởng viết bài này khi một người bạn dạy cho tôi tục ngữ Việt Nam ''nhất quan hệ nhì tiền tệ''. Quả thật, chúng ta đều biết rằng những mối quan hệ xã hội rộng rãi xưa nay là một lợi thế vô cùng lớn trong thế giới ngày càng cạnh tranh. Theo một số chuyên gia, ít nhất 70% công việc ở Mỹ được tìm thông qua các giới thiệu cá nhân.

Từ khi doanh nhân nổi tiếng Mỹ Andrew Carnegie tuyên bố một thế kỷ trước rằng "tri thức của các chuyên gia chỉ chiếm 15% trong thành công của họ, 85% còn lại phụ thuộc vào các mối quan hệ xã hội", chủ đề networking (kỹ nằng xây dựng mối quan hệ) đã tốn rất nhiều giấy mực và chúng ta hay nghe nói rằng đó là chìa khóa thành công có thể mở ra vô vàn cơ hội mới, ví dụ giúp ta tìm công việc hay các khách hàng tiềm năng mới hay giúp ta tiếp cận thông tin hữu ích chỉ có sẵn cho những người ''trong cuộc''. Đã có nhiều cuốn sách dạy kỹ năng này, từ việc nâng cao ý thức đến cách kết giao những mối quan hệ mới và nối lại những mối quan hệ cũ.

Networking dựa trên một nguyên tắc quan trọng (mà nhiều người quên) có thể đúc kết bằng tục ngữ ''dig a well before you are thirsty'', tức là chúng ta phải nghĩ dài hạn và đào một cái giếng (xây dựng mạng lưới quan hệ) trước khi ta khát nước (cần sự giúp đỡ). Bởi vì một khi ta ''khát nước'' thì thường đã quá muộn rồi.

Ở Việt Nam cũng như ở các nước khác, việc có những mối quan hệ rộng rãi hình như không có gì sai cả. Giả sử chúng ta muốn xin việc tại công ty ABC chẳng hạn. Chúng ta sẽ có khả năng xin việc cao hơn nếu ta quen một người làm việc tại công ty đó và người đó có thể giới thiệu ta với sếp mình. Lời giới thiệu tốt đẹp của người quen sẽ giúp ta nổi bật lên giữa mớ đơn xin việc và nhiều khả năng sếp sẽ mời chúng ta đến phỏng vấn.

Tuy nhiên, tất cả sẽ hoàn toàn khác nếu ta sử dụng mối quan hệ để làm ''thỏa thuận'' với sếp và mua chuộc công việc thay vì đi theo thủ tục tuyển dụng. Trong trường hợp này, sếp lợi dụng quyền lực được giao để phục vụ lợi ích cá nhân và tuyển dụng ta không dựa trên năng lực khách quan của ta. Ở đây lợi thế của ''quan hệ rộng'' trở nên tiêu cực, phi pháp và bất công bằng.

Đáng buồn thay, vấn nạn này đã đâm rễ sâu không chỉ ở Việt Nam mà còn trong nhiều nước trên thế giới. Người ta có thể thu lợi từ các mối quan hệ trong mỗi lĩnh vực xã hội và theo rất nhiều cách miễn là họ quen biết một người sẵn sàng lạm dụng chức vụ hay quyền hạn của mình vì một lợi ích cá nhân hay để giúp đỡ nhau ("hôm nay tôi giúp anh, lần sau anh giúp lại tôi"). Vậy, người ta có thể ''chạy'' nhiều thứ: chạy việc, chạy chức, chạy quyền, chạy án, chạy tội, chạy đi học, chạy điểm, chạy bằng cấp...

Nạn ''chạy'' thực chất là hành vi tham nhũng và tội đưa hối lộ được quy định tại Điều 364 Bộ luật hình sự 2015. Nhưng trơ trêu thay, khi tôi gõ ''chạy việc'' lên Google, phần lớn bài mà tôi tìm được liên quan đến các trường hợp mà thỏa thuận ngầm giữa người đưa và người nhận hối lộ bị đứt vỡ và người ''chạy'' bị lừa đảo và mất tiền mà không nhận được thứ mình muốn.

Nói cách khác, hình như chúng ta chỉ sẵn sàng lên án sự này khi thỏa thuận ngầm bị phá vỡ và người chạy bị thiệt hại. Có lẽ đó cũng là điều dễ hiểu bởi các trường hợp trục lợi qua mối quan hệ cá nhân thường khó nhận diện và khó kết tội. Bên cạnh đó, nó đã thành một luật ngầm mà ai cũng biết, một hệ thống mà chúng ta vừa không tránh khỏi được vừa không đủ dũng cảm đứng ra tố cáo.

Ví dụ, trong vụ án nâng điểm tiền tỷ ở Sơn La làm xáo trộn dư luận và gây bức xúc trong nhân dân trong những ngày gần đây, các bị cáo đã tham gia sửa điểm thi và nhận một tỷ đồng ''cảm ơn'' của gia đình bốn thí sinh. Thế nhưng, lời khai ''ngây thơ'' của họ được nhiều độc giả xem như ''khó tin'' hay ''hài kịch''. Cụ thể, mẹ của một thí sinh tham dự kỳ thi THPT cho biết chị đã sử dụng mối quan hệ với giáo viên để nhờ vả một cách vu vơ tự nhiên: "cứ nhờ vậy, được thì tốt, không thì thôi".

Điều này cho thấy, cái ''quan hệ'' ấy đã biến tướng đến mức mà chính người trong cuộc không nhận thức được là nó là tội ác ghê gớm nữa. Tương tự, một phụ huynh ở Hòa Bình bị cáo buộc đưa hối lộ để sửa điểm không muốn nhận tội và khẳng định không nhờ ai cả mà ''con tôi là bị nâng điểm chứ không phải được nâng điểm''.

Vậy, tôi muốn lên tiếng về một số hệ lụy và sự bất công về mặt xã hội mà nạn ''chạy'' gây ra.

Thứ nhất, người có ''quan hệ rộng'' có lợi thế không công bằng trên thị trường việc làm bởi vì mối quan hệ của họ (và tiền mà họ sẵn sàng đút lót) sẽ được ưu tiên so với năng lực thật của người khác và có thể làm mất cơ hội của những người đủ điều kiện được tuyển dụng. Mỗi khi trường hợp như vậy xảy ra, xã hội có thể mất thêm một người có năng lực tốt. Tuy nhiên, để xây dựng một xã hội tiến bộ thịnh vượng, chúng ta cần đến năng lực của mỗi từng người. Làm sao chúng ta có thể thúc đẩy người trẻ học tập chăm chỉ và nỗ lực phát triển năng lực của mình nếu một khi họ ra trường, năng lực của họ không có trọng lượng trên thị trường việc làm? Khi người tài giỏi thấy bạn cùng lớp hay hàng xóm của mình dùng mối quan hệ và tiền để mua công việc, họ sẽ vỡ mộng và tự hỏi tại sao mình bỏ bao thời giờ, công sức tiền của để đi học suốt đời và phát triển năng lực nếu công việc là một thứ mà bất cứ ai có thể mua. Để khắc phục sự sai lệch này, các thủ tục tuyển dụng trong khu vực công phải minh bạch hơn nhiều.

Thứ hai, nạn ''chạy'' góp phần làm hình thành và nuôi dưỡng một lớp người ''ăn hại'' hưởng lợi từ các ''quan hệ'' và nhận tiền thù lao dù không nhất thiết lo làm tốt chức trách nhiệm vụ của mình. Một bộ phận của những người như vậy có thể thiếu năng lực lao động hay thiếu động lực phấn đấu, điều có thể dẫn đến hiệu suất kém. Và hiệu suất kém này không chỉ giảm sức cạnh tranh của đơn vị mà còn làm tốn tiền của nhà nước nếu người lãnh lương nhà nước chỉ ngồi ''chém gió'' và không đóng góp một cách xứng đáng. Đó cũng là một sự bất công đối với những người làm việc và nộp thuế một cách đàng hoàng tử tế.

Cuối cùng, những người có ''quan hệ rộng'' có thể phát triển hội chứng xã hội mà tôi đặt tên là ''Mày biết tao là ai không?''. Những người có hội chứng này tin rằng mối quan hệ với những người có quyền lực, địa vị cao mang cho họ một sự đảm bảo, che chở nhất định. Cảm giác này khiến họ tự tin và cao ngạo đến nỗi họ bắt đầu tin mình được miễn trừ với pháp luật. Không ít lần trong thời gian qua, những kẻ ''Mày biết tao là ai không?'' đã gây chuyện ở nơi công cộng khiến công chúng Việt Nam phẫn nộ. Những sự cố như vậy có thể ảnh hưởng đến sự đoàn kết xã hội và dấy lên câu hỏi: quyền lực của ''quan hệ rộng'' có đáng sợ không?

Marko Nikolic
(nguyên tác tiếng Việt)

Tiền đâu chữa ung thư?

Ung thư không hẳn là báo tử. Tôi vừa thoát khỏi năm ổ ung thư hạch bạch huyết. Nhưng vấn đề là tiền điều trị.

Chúng ta đều biết ung thư là một trong những bệnh có tỷ lệ tử vong cao nhất. Hơn 23 triệu người đang mắc ung thư trên toàn cầu. Mỗi năm có hơn 14 triệu người mắc mới và 8,2 triệu người tử vong. Tại Việt Nam, ung thư cũng là bệnh lý đang tăng cao mỗi năm. Theo thống kê của Tổ chức Nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC), hơn 300.000 người đang phải chung sống với ung thư.

Bình thường các tế bào trong cơ thể người lớn lên và phân chia để hình thành các tế bào mới. Đây là cách thức để cơ thể trưởng thành và phát triển. Tuy nhiên, khi tế bào ung thư xuất hiện thì quy luật tự nhiên này bị phá vỡ. Các tế bào dần trở nên bất thường, không dần chết đi mà tiếp tục sản sinh các tế bào bị lỗi khác. Với việc nhân lên không thể kiểm soát, nó trở thành khối u. Khối u có hai loại: u lành tính và u ác tính. U lành tính thường phát triển chậm và không nguy hiểm tính mạng, không di căn đến các bộ phận khác của cơ thể. Tuy nhiên, với một xác suất nhỏ, chúng có thể trở thành ác tính, do đó cần được theo dõi nếu không phẫu thuật cắt bỏ đi.

Nhờ trải qua 6 tháng truyền hóa chất tại bệnh viện, tôi đã thoát khỏi 5 ổ ung thư hạch. Tôi tự hỏi "không hiểu tại sao mình lại bị ung thư?". Tôi chưa bao giờ hút thuốc hay uống rượu, kể cả uống bia. Tôi cũng rất hiếm khi sử dụng thịt chế biến, đồ hộp, đồ uống có đường. Tôi đâu đã mắc các bệnh như viêm khớp dạng thấp, hội chứng Sjogren, Lupus hay Celiac hoặc bị nhiễm các loại virut như Epstein-Barr, viên gan C, HHV8... Tuy nhiên cũng khó nói tôi không hề chịu tác động của thuốc trừ sâu hay hóa chất khi ăn rau, hoa quả hàng ngày. Cũng có thể có yếu tố di truyền, bố tôi và anh cả tôi đã mất vì ung thư. Cũng có thể do tôi ít tập thể dục, thể thao hoặc lao động thể chất.

Dù sao tôi cũng cảm thấy thật may mắn vì đã có điều kiện để được truyền hóa chất đủ liều và kịp thời. Tôi đã qua tai nạn, dù hiện tại cứ mỗi hai tháng lại phải vào bệnh viện để truyền thêm một lần. Các bác sĩ gọi là "truyền đích". Cần phải nói là việc truyền hóa chất đòi hỏi chi phí rất lớn, đặc biệt là các hóa chất thuộc nhóm đắt tiền. May sao, tôi thuộc diện được bảo hiểm toàn bộ tiền mua hóa chất. Nếu không, không hiểu tôi và gia đình có thể xoay xở nổi không?

Chí phí điều trị ung thư chính là điều tôi băn khoăn suy nghĩ suốt thời gian qua. Với người thu nhập bình thường, lao động phổ thông như nông dân, công nhân, lao động tự do, những người không có bảo hiểm y tế thì không hiểu sẽ lấy đâu ra đủ tiền để điều trị nếu không may mắc bệnh? Tôi đã hỏi nhiều gia đình nông dân, họ đều nói rất lo lắng nếu bị ung thư vì hầu hết đều không có tiền dự trữ. Tôi rất xót xa cho nông dân và người lao động nếu không may bị bệnh này. Nhẽ nào phải trông vào chuyện vay mượn, bán nhà, bán đất? Mà đâu phải ai cũng có thể bán nhà, bán đất? Bán xong rồi cả gia đình ở vào đâu? Mà liệu bán xong đã đủ tiền để điều trị hay chưa?

Thu nhập bình quân của một lao động ở nước ta mỗi tháng trong năm 2019 đạt khoảng 4,2 triệu Đồng, theo con số của Tổng cục Thống kê. Dù thiếu đói trong nông dân giảm mạnh những tháng gần đây, trong năm 2019, cả nước có 68,5 nghìn hộ còn bị thiếu đói - tương ứng với 278 nghìn nhân khẩu vẫn gặp thiếu đói. Nói cách khác, lao động Việt Nam nhìn chung vẫn ở mức thu nhập rất thấp, ít người có quỹ dự trữ phòng trừ khi ốm đau hay tai nạn. Khi mắc bệnh nan y như ung thư, họ chắc chắn vô cùng khó khăn, nhiều khi lâm vào bế tắc.

Ra vào bệnh viện hàng năm trời, chứng kiến hàng trăm người cùng gia đình chạy chữa ung thư, tôi cứ suy nghĩ mãi về điều này mà chưa tìm được câu trả lời. Có lẽ giải pháp duy nhất là làm sao để các thanh niên nông thôn tham gia bảo hiểm y tế càng sớm càng tốt. Ngoài ra, mỗi người tự giúp mình hiểu biết hơn về các biện pháp phòng tránh ung thư để có cuộc sống lành mạnh lâu dài. Điều này rất dễ với thời đại Internet, tất nhiên phải chọn lọc và kiểm chứng thông tin nạp vào.

Giáo sư Trần Văn Thuấn, giám đốc bệnh viện K cho hay, một số yếu tố, tác nhân gây ung thư có thể thay đổi và dự phòng được, như hút thuốc, uống rượu, nhai trầu thuốc, ít vận động, có lối sống và thói quen ăn uống không lành mạnh, nhiễm trùng - ví dụ nhiễm virrus HPV gây ung thư cổ tử cung do sinh hoạt tình dục không an toàn, lây nhiễm virrus viêm gan B gây viêm gan, xơ gan, ung thư gan do không tiêm phòng vaccine... Tôi mong rằng mỗi người Việt Nam ngày càng sống hiểu biết và tỉnh thức hơn.

Còn câu hỏi lớn: làm sao để giảm gánh nặng chi phí cho người điều trị ung thư, tôi xin đặt ra với các đại biểu tại Kỳ họp Quốc hội lần này.

Nguyễn Lân Dũng

Tha thứ cho người lớn

Tôi phóng xe máy nhanh hết mức dưới màn mưa nặng hạt đến nhà cô giáo. Cô mở cửa, con bé năm tuổi vội chạy ra, chìa bàn tay bé xíu lau má mẹ đẫm nước.

"Mẹ xin lỗi vì đã quên, vì để con chờ đợi lâu quá", tôi vội vàng nói. "Các bạn được bố mẹ đón hết rồi. Con đứng chờ mẹ mãi không thấy, trường phải đóng cửa nên cô đưa con về". Tôi thẫn thờ: "mẹ có lỗi quá". Con đưa hai bàn tay bé xíu nựng khuôn mặt mẹ, đôi mắt trong veo đối diện mắt tôi rơm rớm: "Con tha thứ cho mẹ đấy".

Hôm ấy, tôi đã quên đón con. Khi thấy cuộc gọi nhỡ và tin nhắn của cô, tôi chợt nhớ ra bà hàng xóm, người vẫn giúp tôi đón bé mỗi ngày có việc phải về quê, mới lật đật về. Cơ quan tôi xa nhà nên không thể đưa đón con hàng ngày, và hôm đó tôi thậm chí không nhớ tới giờ đón cháu. Trẻ con tha thứ và an ủi người lớn. Bao nhiêu dằn vặt trong tôi tan chảy ở khoảnh khắc con nói "tha thứ", bao dung và trìu mến.

Mới đây, một người mẹ tung ra bức ảnh mà chị mô tả rằng con mình đang phải đứng dưới trời nắng gần 40 độ ngoài cổng trường vì "tội" đến sớm. Người mẹ khẳng định em không được cho vào lớp vì ngày hôm trước em cùng các bạn đến sớm gây ồn ào, bị cô phê bình trước bục giảng.

Hình ảnh em bé tràn ngập mạng xã hội, cùng hàng ngàn bình luận trái chiều về cách ứng xử của cô, của mẹ, về kết luận của UBND Thành phố Hải Phòng rằng em đứng dưới nắng "không phải do yêu cầu của nhà trường và giáo viên chủ nhiệm", rồi em "đã tự đi ra ngoài cổng trường đứng". Tôi ước gì việc này có thể nhẹ nhõm đi bằng ứng xử giữa những người lớn nhưng đã ngày càng trở nên căng thẳng.

Các câu chữ, hình ảnh sẽ tồn tại mãi mãi trên Internet. Tôi tự hỏi 5, 10 năm nữa, đọc các bài viết về mình, em sẽ thấy thế nào? Và liệu đã có ai, phụ huynh, thầy cô hay ai khác nhìn sâu vào mắt em, nói lời xin lỗi mong em tha thứ chưa?

Đó là điều tôi tìm kiếm. Đặt trường đoạn trần tình giữa các bên, những cuộc họp hành chính hay quy định về giáo dục sang một bên. Do ai đi nữa, thì trước tiên em bé sáu tuổi hay bất cứ em bé nào phải được ở chỗ mát, được an tâm và an toàn. Tôn trọng và chăm sóc trẻ mới là mục tiêu tối thượng. Quy trình nào, nhà trường phối hợp với cha mẹ ra sao cũng nhằm để tất cả con em chúng ta được tiếp cận giáo dục như nhau, được bảo vệ, được chăm lo. Và nếu vì bất cứ lý do gì khiến các em không được như vậy, đầu tiên là người lớn, cả hệ thống phải xin lỗi các em.

Là một người mẹ, tôi tin rằng dù đã bị tổn thương, đã bị đứng dưới nắng gắt trưa hè, bị đứng trên bục giảng phê bình trước các bạn ngày hôm trước, thì chỉ cần được an toàn đến trường vào hôm sau, em cũng như con tôi, sẽ quên và tha thứ cho người lớn. Như "tha thứ" cho bất cứ quy trình, quy định nào do người lớn nghĩ ra mà quên mất việc học sinh có thể đi sớm, về muộn hơn các bạn cùng lớp vì cha mẹ bận kế sinh nhai. Bởi trái tim con trẻ ấm áp và nhân hậu hơn tất thảy người lớn chúng ta.

Những người đang mải mê tranh cãi cho thấu tình đạt lý, lục tung các văn bản để bắt lỗi nhau, quy trách nhiệm vì đã "làm xấu mặt ngành Giáo dục". Người lớn còn đang bận truy lùng để đưa người có lỗi lên giàn thiêu đạo - lý.

Một ngôi trường đủ tốt là nơi trẻ được cất tiếng nói, tối thiểu là có thể hỏi điều chúng thắc mắc, đàng hoàng bước vào nơi chúng cảm thấy an toàn, được làm những việc của trẻ em mà không sợ Sao đỏ hay cô giáo bắt lỗi. Ngôi trường đủ tốt cũng có chỗ cho trẻ đứng đợi trước giờ vào lớp hoặc khi tan học, phụ huynh không thể đến đón con đúng giờ. Đây không phải là câu hỏi riêng của một ngôi trường.

Khắp cả nước, có bao nhiêu phụ huynh đang phải tính toán, hối hả từng giờ khắc đưa đón con, nháo nhác tìm chỗ gửi ngoài trường học? Thực tế từ nhiều năm nay, rất ít ngôi trường tổ chức được không gian "chờ đợi" đủ an toàn cho con trẻ. Lác đác một vài nơi thí điểm nơi trông trẻ ngoài trường học ở cấp mẫu giáo hoặc mô hình trông ngoài giờ tư thục, nhưng cơ quan quản lý vẫn đầy lúng túng, chưa thừa nhận "vì chưa có cơ sở pháp lý nào để đưa ra hướng dẫn thực hiện".

Bộ Giáo dục và Đào tạo hai tuần trước đề xuất đưa dịch vụ đưa đón học sinh bằng ô tô, xe buýt vào luật, sau rất nhiều lần trẻ em bị tai nạn, rơi từ xe đưa đón tự phát. Đúng những ngày Quốc hội đang làm luật, thay vì tranh cãi trên mạng, chúng ta có quyền mong đợi các nghiên cứu kỹ lưỡng của nhà lập pháp trong việc tổ chức không gian an toàn trường học, đưa thêm quy định cụ thể hơn vào các văn bản luật để cải thiện thực tế còn lỗ hổng này.

Đó là cách tốt nhất để nói lời xin lỗi con trẻ, cũng là để người lớn tốt lên, hệ thống lớn lên, những đứa trẻ cũng được lớn lên dưới bóng mát của sự tôn trọng và thương yêu. Chúng ta còn nợ bọn trẻ bao nhiêu lời xin lỗi kèm theo hành động thật lòng?

Nguyễn Thu Quỳnh

Sơn kính cách nhiệt có những điểm nổi bật

Chắc hẳn bạn đang cực kì đau đầu vì tiền điện chiếm một khoảng không nhỏ và có xu hướng ngày càng tăng vào mùa hè do sử dụng điều hòa. Điều này xảy ra khá phổ biến ở những thành phố lớn, khi mà nhà kính được sử dụng phổ biến nhưng lại là nhược điểm gây nóng.

Vậy giải pháp nào để có thể hạn chế việc này mà không phải thay thế toàn bộ công trình bằng việt liệu khác ngoài kính. Chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn một sản phẩm sẽ thích thú nó. Đó chính là sơn kính cách nhiệt Nano Sketch.

Sơn cách nhiệt cho kính là loại sơn dùng để sơn lên kính. Nó có tác dụng tạo màu sắc đẹp cho tấm kính và vừa hoàn thành vai trò cách nhiệt. Không những bảo vệ kính khỏi tác động bên ngoài mà còn làm cho nhiệt độ bên trong mát vào mùa hè và ấm vào mùa đông.

Sơn cách nhiệt cho kính hiện đã được sử dụng phổ biến trên cả nước. Chính vì thế, nhiều cơ sở cung cấp loại sơn này.

Điểm nổi bật của sơn cách nhiệt cho kính

Sơn bám dính tốt trên kính, cho nước sơn dính chắc

Sơn có khả năng chống chịu va đập, kháng hóa chất, dung môi, chống lại sự xâm nhập của nấm mốc.

Sơn có khả năng cách nhiệt, bảo vệ kính khỏi tác động xấu từ nhiệt độ và giúp cho không gian bên trong luôn có sự đối lập về nhiệt độ so với bên ngoài. Chính vì thế mà bạn sẽ tiết kiệm được nhiều chi phí sử dụng điều hòa.

Sơn có đầy đủ các màu sắc thông thường để bạn lựa chọn.

Giá sơn cách nhiệt cho kính phụ thuộc vào chất lượng, chủng loại, địa điểm mà bạn mua hàng.

Quy trình sơn trên kính

Bước 1: Làm sạch và lau khô bề mặt kính

Bước 2: Sử dụng duy nhất công cụ là súng phun để sơn một lớp duy nhất trên kính.

Công ty sơn Sketch Việt Nam không chỉ cung cấp sơn kính cách nhiệt mà còn cung cấp các loại sơn khác ra thị trường.

--------------

https://www.linkedin.com/pulse/ban-son-cach-nhiet-cho-kinh-pham-han/

https://webdinhnghia.com/son-cach-nhiet-la-gi-uu-diem-cua-son-cach-nhiet.la-gi

https://twitter.com/i/events/1264840122924625921

https://sonkinhcachnhiet.blogspot.com/2020/05/son-kinh-cach-nhiet-nano-sketch.html

https://www.vingle.net/posts/2971445

https://enetget.com/post/736595_s%C6%A1n-kinh-cach-nhi%E1%BB%87t-nano-sketch-iruv-h-sc-s%C6%A1n-kinh-cach-nhi%E1%BB%87t-ng%C4%83n-90-n%E1%BA%AFng-nong.html

https://www.plurk.com/p/nuc4pu

https://www.reddit.com/user/nhuspavn/comments/gqt209/s%C6%A1n_k%C3%ADnh_c%C3%A1ch_nhi%E1%BB%87t_nano_sketch_s%E1%BB%91_1_nh%E1%BA%ADt_b%E1%BA%A3n/

https://gab.com/namchauims/posts/104233788830389895

https://ok.ru/profile/592858082077/statuses/151547107167517

https://trello.com/c/IPP6BP18/1-son-kinh-cach-nhiet-nano-sketch

https://www.behance.net/gallery/97753771/son-kinh-cach-nhiet-nano-sketch

https://www.pinterest.com/pin/798192733947864263/

https://locnuoctrungnamcom.wixsite.com/sonkinhcachnhiet/post/son-kinh-cach-nhiet-nano-sketch

https://twitter.com/anphatcompany18/status/1265533988669665283

https://sites.google.com/site/sonkinhcachnhietnhatban/home/son-kinh-cach-nhiet-nano-sketch

https://www.anphabe.com/discussions/questions-answers/q/quy-trinh-thi-cong-son-kinh-cach-nhiet-nano-sketch/31817/answer

https://dailygram.com/index.php/blog/686541/quy-trinh-thi-cong-son-kinh-cach-nhiet-nano-sketch/

https://lamdong.violet.vn/entry/son-kinh-cach-nhiet-cao-cap-tai-nhat-ban-12833481.html

https://yarabook.com/read-blog/68483_s%C6%A1n-kinh-cach-nhi%E1%BB%87t-nano-s%E1%BB%91-1-nh%E1%BA%ADt-b%E1%BA%A3n.html

https://rollbol.com/blogs/92238/S%E1%BA%A3n-ph%E1%BA%A9m-s%C6%A1n-c%C3%A1ch-nhi%E1%BB%87t-tr%C3%AAn-k%C3%ADnh-c%E1%BB%A7a-Nh%E1%BA%ADt-B%E1%BA%A3n

https://chatabox.io/read-blog/1483_s%C6%A1n-cach-nhi%E1%BB%87t-tren-kinh-nh%E1%BA%ADt-b%E1%BA%A3n.html

https://sonkinhcachnhiet.webflow.io/posts/son-cach-nhiet-cho-kinh-co-tot-khong

https://sonkinhcachnhiet.webflow.io/posts/dac-diem-noi-bat-cua-son-cach-nhiet-cho-kinh

Các kỹ năng đầu tư đất nền nhà đầu tư nên trang bị

Để thành công trong lĩnh vực đầu tư đất nền đòi hỏi nhà đầu tư phải trang bị đầy đủ các kỹ năng cần thiết. Hãy cùng tìm hiểu các kỹ năng đầu tư đất nền nhé!

Để thành công trong lĩnh vực đầu tư đất nền đòi hỏi nhà đầu tư phải trang bị đầy đủ các kỹ năng cần thiết. Hãy cùng tìm hiểu các kỹ năng đầu tư đất nền mà nhà đầu tư nào cũng cần phải có.

Các loại đất nền thường gặp

Đất nền dự án

Đất nền dự án là các lô đất nằm trong 1 dự án đang được chủ đầu tư quy hoạch phát triển. Khu đất trong dự án này chưa được tiến hành xây dựng hoàn thiện vẫn còn đang ở giai đoạn ban đầu thực hiện.

Khác với đất nền nguyên sơ chưa bị tác động, đất nền dự án là mảnh đất đã được chủ đầu tư quy hoạch rõ ràng minh bạch. Chủ đầu tư sẽ có trách nhiệm trong việc đền bù đất, cấp phép đầy đủ giấy tờ liên quan đến mảnh đất.

Đất thổ cư

Đất thổ cư thuộc nhóm đất phi nông nghiệp, không sử dụng cho các hoạt động trồng trọt nông nghiệp. Mục đích của đất thổ cư là xây dựng nhà ở, xây dựng công trình phúc lợi xã hội phục vụ đời sống hoặc mảnh vườn nhỏ gắn liền với ngôi nhà.

Đất nền liền kề

Đất nền liền kề có khái niệm tương tự đất nền dự án. Đây là những mảnh đất trong một khu vực thi công dự án. Nhưng những mảnh đất được bố trí gần nhau theo kết cấu nhất

định và có diện tích giống nhau. Do đó việc phân biệt đất nền dự án và đất nền liền kề phải dựa vào nhiều yếu tố.

Các kỹ năng đầu tư đất nền nhà đầu tư cần trang bị

Xác minh độ tin cậy của chủ đầu tư

Kỹ năng đầu tư đất nền đầu tư cần có là xác minh độ tin cậy của chủ đầu tư, cũng như là quy mô dự án án. Hãy tìm hiểu chủ đầu tư có quy mô lớn hay không, lĩnh vực họ hoạt động là gì? Ngoài ra các dự án họ tham gia có khả năng thanh khoản không. Qua đó bạn có thể xác định được khả năng đầu tư vào dự án đất nền có đem đến lợi nhuận và dễ bán ra thị trường không.

Xem xét dự án lớn hay nhỏ, diện tích là bao nhiêu, đất nền từng lô có diện tích phù hợp mức giá đưa ra hay không.

Kiểm tra quy hoạch, pháp lý của khu đất

Tiếp bạn cần kiểm tra về quy hoạch và tính pháp lý của lô đất trước khi đầu tư. Nên lựa chọn mảnh đất có pháp lý rõ ràng, không “dính” quy hoạch của Nhà nước hoặc đang trong quá trình xảy ra tranh chấp.

Cần phải kiểm tra thật kỹ dự án đó có thẩm quyền cấp phép hay không, giấy tờ có đầy đủ pháp lý rõ ràng đảm bảo nguồn vốn ban đầu sẽ không bị thâm hụt. Bạn có thể kiểm tra thông tin này bằng cách nhờ các công ty luật, công ty môi giới BĐS hay dịch vụ tư vấn đầu tư. Ngoài ra có thể nhờ ngân hàng thẩm định vay vốn, đây là cách kiểm tra chính xác nhất.

Việc sở hữu sổ đỏ hợp pháp minh bạch, sẽ giúp nhà đầu tư thuận tiện trong việc mua bán, chuyển nhượng, dễ dàng trong việc thu hồi vốn và lợi nhuận. Lô đất có sổ đỏ cũng giúp nhà đầu tư tránh rủi ro và có thể xoay vòng vốn thực hiện các dự án khác.

Lựa chọn vị trí giao thông thuận lợi

Vị trí giao thông thuận lợi là điều kiện tiên quyết để dự án có thành công không. Yếu tố then chốt để quyết định sự phát triển của khu vực chính là gần nhiều tuyến đường lớn, không ngập nước, không kẹt xe. Khi có giao thông thuận lợi sẽ có lượng lớn dân cư đổ về để sinh sống, cơ sở hạ tầng phát triển thì dịch vụ khác cũng phát triển như trung tâm thương mại, trường học, bệnh viện, chợ...

Nên chọn đất nền dự án khu dân cư

Theo các kỹ năng đầu tư đất nền cho thấy nên ưu tiên lựa chọn đất trong khu dân cư. Việc này sẽ đánh vào thị hiếu khách hàng, tạo được sự an tâm cũng như môi trường sống và đảm bảo các tiện ích.

Các dự gần khu dân cư thì giá sẽ cao hơn các dự án khác ở những khu vực ít dân cư. Nếu lựa chọn đầu tư đất nền dự án trong khu dân cư cần tìm hiểu thông tin khi nào khởi công, và thời gian hoàn thành để quyết định sở hữu.

Hiện tại, các dự án đất nền đang phát triển nhanh như các vùng vệ tinh của TPHCM, chiếm số lượng nhiều nhất Đồng Nai, Bình Dương, Long An.

Đầu tư theo nhóm

Đầu tư đất nền theo nhóm sẽ đem đến rất nhiều lợi ích khác nhau như: giảm lượng vốn, tránh bớt rủi ro gặp phải.

Cần phải tìm hiểu kỹ các thông tin về hội nhóm hoặc cá nhân cần đảm bảo tính minh bạch về tài chính. Hơn nữa nhóm của bạn cũng cần là người có kỹ năng đầu tư đất nền có sự hiểu biết về pháp luật, có tầm nhìn tốt, người sỏi về quản lý tài chính... Để hỗ trợ lẫn nhau nhằm tạo nên tập thể lớn mạnh và đạt được lợi nhuận cao.

Kỹ năng xác định giá trị thật của mảnh đất

Kỹ năng xác định giá trị thật của mảnh đất là cách đầu tư hiệu quả, giúp người mua tiết kiệm chi phí ban đầu, tăng hiệu quả nguồn vốn và tránh rơi vào “bẫy” cơn sốt ảo do giới đầu cơ tạo nên.

Đơn giản nhất là so sánh đất nền đó với những lô có diện tích tương đương bên cạnh hoặc gần đó. Hơn nữa có thể nhờ các chuyên gia hoặc môi giới bất động sản để xác định một cách chính xác.

Sau khi thẩm định lô đất thì bạn cần tính được giá trị thanh khoản lô đất trong thời gian bao lâu. Giá trị đầu tư cùng thời gian giữ vốn có thể bán lô đất với giá hợp lý thì thời gian thanh khoản sẽ nhanh hơn.

Trong những năm qua Đồng Nai là nơi được nhiều nhà đầu tư quan tâm nhưng thời gian gần đây trong đó phải kể đến Gem Sky World Long Thành Đồng Nai.

----------

Xem thêm các liên kết liên quan

https://profiles.wordpress.org/phuongthienland/
https://bbpress.org/forums/profile/phuongthienland/
https://sites.google.com/view/duangemskyworldlongthanh/gemskyworld
https://500px.com/bdsphuongthienland
https://id.pr-cy.ru/user/profile/phuongthienland/
https://www.bonanza.com/users/44277393/profile
https://www.provenexpert.com/phuongthienland/
https://pbase.com/phuongthienland/profile
https://issuu.com/bdsphuongthienland
https://www.blogger.com/profile/09477852387110305399
https://catchthemes.com/support-forum/users/phuongthienland/
https://www.popsugar.com/profile/phuongthienland
https://themepalace.com/users/phuongthienland/
https://cfsa-pmw.warwick.ac.uk/phuongthienland
https://www.turnkeylinux.org/user/1228114
https://thimpress.com/forums/users/phuongthienland/
https://form.jotform.com/201489268994069
https://ask.fm/bdsphuongthienland3107
https://pubhtml5.com/homepage/jrwm
https://player.me/phuongthienland